Προσβασιμότητα ιστοτόπων δημιουργημένων με συστήματα διαχείρισης περιεχομένου

Εισαγωγή

Στην σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία, η μέριμνα για άτομα με ειδικές ανάγκες αποτελεί προτεραιότητα που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τον σχεδιασμό ψηφιακών εργαλείων και υπηρεσιών.

Ειδικά στην περίπτωση του παγκόσμιου ιστού (World Wide Web), η μέριμνα για την προσβασιμότητα ατόμων ΑΜΕΑ στο περιεχόμενο ιστοσελίδων και ιστοτόπων αποτελεί σήμερα μια από τις πρώτες προτεραιότητες των σχεδιαστών και διαχειριστών ιστοτόπων.

Τα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου (Content Management Systems, CMS), όπως WordPress, Joomla, Shopify κτλ, είναι αρκετά ώριμα ώστε να διαχειρίζονται την μεγάλη πλειοψηφία των προτύπων προσβασιμότητας ιστοτόπων, όπως ορίζονται στο W3C Web Accessibility Initiative.

Για τον λόγο αυτό, εργαλεία που πραγματοποιούν αυτοματοποιημένους ελέγχους συμβατότητας με τα παραπάνω πρότυπα, αναφέρουν μεγάλο ποσοστό συμβατότητας ακόμα και αν δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή από τους δημιουργούς και διαχειριστές των ιστοτόπων.

Παραμένουν όμως πάντα συγκεκριμένες μορφές ασυμβατότητας, τις οποίες, λόγω της φύσης τους, δεν είναι δυνατό να εφαρμόσουν αυτόματα τα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου.

Η διόρθωση των ασυμβατοτήτων αυτών, απαιτεί παρέμβαση από τους δημιουργούς ή/και διαχειριστές των ιστοτόπων.

Στον σύντομο αυτών οδηγό, αναφέρονται μερικές από τις πιο συνηθισμένες μορφές ασυμβατότητας αυτού του είδους.

Μορφές ασυμβατότητας

Εναλλακτικό κείμενο σε εικόνες(Image elements have [alt] attributes)

Οι εικόνες στους ιστοτόπους θα πρέπει να συνοδεύονται από ένα εναλλακτικό κείμενο. Παλαιότερα, όταν τα δίκτυα επικοινωνίας δεν ήταν αρκετά γρήγορα (dial–up συνδέσεις), το κείμενο αυτό εμφανιζόταν μέχρι να φορτωθεί η εικόνα.

Ωστόσο, το εναλλακτικό κείμενο χρησιμοποιείται από αναγνώστες οθόνης για άτομα με μειωμένη όραση και δεν θα πρέπει να παραλείπεται.

Τα σύγχρονα συστήματα CMS, είτε αφήνουν το πεδίο αυτό κενό κατά την εισαγωγή εικόνων, είτε προσθέτουν ένα προκαθορισμένο κείμενο το οποίο όμως δεν αρκεί για να διαφοροποιήσει και να περιγράψει σωστά τις εικόνες.

Μη διακριτά ονόματα συνδέσμων (Links do not have a discernible name)

Η αναφορά αυτή σημαίνει ότι το περιεχόμενο ενός συνδέσμου είναι εικόνα χωρίς διακριτό εναλλακτικό κείμενο. Η αναφορά αυτή εμφανίζεται ακόμα και αν υπάρχει κείμενο αλλά είναι πολύ γενικό ή ίδιο για πολλές εικόνες.

Χαμηλή αντίθεση (Background and foreground colors do not have a sufficient contrast ratio)

Εμφανίζεται κείμενο που έχει χαμηλή χρωματική αντίθεση με το φόντο του. Ενδέχεται το πρόβλημα να μην εμφανίζεται στην προκαθορισμένη μορφή του κειμένου, αλλά όταν ο χρήστης πραγματοποιήσει κάποια ενέργεια, όπως τοποθετήσει τον δείκτη του ποντικιού πάνω στο κείμενο (hover), ή έχει ήδη επισκεφθεί τον σύνδεσμο του κειμένου.

Δεν υπάρχουν ετικέτες σε στοιχείων φορμών (Form elements do not have associated labels)

Τα στοιχεία μιας φόρμας, συνοδεύονται συνήθως από ετικέτες οι οποίες δεν εμφανίζονται στον φυλλομετρητή. Μια ετικέτα είναι ένα πεδίο κειμένου, το οποίο χρησιμοποιείται από τους αναγνώστες οθόνης και η απουσία του καταστρέφει την χρήση μιας φόρμας από άτομα με προβλήματα όρασης

Λάθος σειρά επιπέδων κεφαλίδων (Heading elements are not in a sequentially-descending order)

Η αναφορά αυτή σημαίνει ότι εμφανίζονται επικεφαλίδες οι οποίες δεν έχουν το σωστό επίπεδο. Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχουν επικεφαλίδες επιπέδου 1 και 3 και να παραλείπεται το επίπεδο 2. Αν και κάτι τέτοιο δεν είναι αναγκαστικά ορατό με το μάτι, δημιουργεί δυσκολίες στους αναγνώστες οθόνης.

Λίστες με περιγραφές (<dl>‘s do not contain only properly-ordered <dt> and <dd> groups, <script>, <template> or <div> elements.)

Η αναφορά υποδεικνύει λίστες με περιγραφές (HTML description lists) στις οποίες δεν ακολουθείται σωστή σειρά στα δομικά στοιχεία της λίστας. Οι αναγνώστες οθόνης μπορούν να παραγάγουν μη ακριβή ανάγνωση.

Ρόλοι ARIA

Οι ρόλοι ARIA χρησιμοποιούνται από αναγνώστες οθόνης για να διευκολύνουν την ανάγνωση στοιχείων ελέγχου, όπως radio buttons και checkboxes.

Το τυπικά προϋπάρχοντα στοιχεία ελέγχου της HTML περιλαμβάνουν ρόλους ARIA και δεν χρειάζεται η προσθήκη τους από τον χρήστη.

Στοιχεία ελέγχου όμως που είναι κατασκευασμένα από τον χρήστη, δεν περιλαμβάνουν ρόλους ARIA, οπότε θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για την προσθήκη τους προκειμένου να γίνει η σωστή ανάγνωσή των δομικών αυτών στοιχείων ελέγχου από αναγνώστες οθόνης.