Ο όρος «μαθησιακές δυσκολίες» είναι στις μέρες μας αρκετά γνωστός σε μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς. Ωστόσο, για τους περισσότερους τόσο ο όρος όσο και το περιεχόμενό του δεν είναι σαφή και συχνά οι άνθρωποι διαθέτουμε μια μάλλον στρεβλή αντίληψη η οποία έχει προέλθει από περιορισμένη και μη έγκυρη πληροφόρηση.

Οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν έναν όρο «ομπρέλα» που αφορά σε πλήθος διαταραχών και προβλημάτων που σχετίζονται με τον γραπτό και τον προφορικό λόγο. Ειδικότερα, οι μαθησιακές δυσκολίες αφορούν σε δυσκολίες που σχετίζονται με τη γλώσσα, την ανάγνωση, τη γραφή και τον τρόπο εκμάθησής τους. Τυπικά, χωρίζονται σε Γενικές και Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (Περιβαλλοντικής και βιολογικής αιτιολογίας αντίστοιχα). Στις ειδικές, περιλαμβάνονται η «δυσλεξία», η «δυσαριθμησία» και η «δυσορθογραφία».  Συχνότερη από όλες τις μαθησιακές δυσκολίες είναι η «δυσλεξία». Ο όρος «δυσλεξία» προσδιορίζει δυσκολίες στην ανάγνωση και τη γραφή σε άτομα που δεν αντιμετωπίζουν νοητική υστέρηση. Αυτού του είδους οι δυσκολίες οφείλονται σε διαταραχές γνωστικών και κινητικών δεξιοτήτων  και στο συντονισμό τους, που προκαλείται από δυσλειτουργία του νευρικού συστήματος. Παρότι πολλές χώρες δεν αναγνωρίζουν τη δυσλεξία ως αναπηρία, κάποιες φορές αντιμετωπίζεται ως τέτοια, καθώς τα προβλήματα που βιώνουν τα άτομα που ζουν με τη δυσλεξία απαιτούν ειδικές συνθήκες αντιμετώπισης και στήριξης κατά την εκπαιδευτική διαδικασία. 

Ποιες δυσκολίες εμφανίζονται κατά την εκπαιδευτική διαδικασία και την προσαρμογή των φοιτητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση;

• Αργή και με πολλά λάθη ανάγνωση.
• Δυσκολία στην κατανόηση κειμένων.
• Δυσανάγνωστη γραφή.
• Υπερβολική και ασταθής ανορθογραφία.
• Δυσκολία στην παραγωγή μακροσκελούς κειμένου.
• Δυσχέρεια στην εκμάθηση ξένων γλωσσών.

Πολλοί φοιτητές δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο βαθμό δυσκολίας των μαθημάτων κι αυτό έχει ως συνέπεια να εγκαταλείπουν τις σπουδές τους, να στρέφονται προς ευκολότερες σπουδές, να καθυστερούν να πάρουν το πτυχίο τους ή να παίρνουν το πτυχίο τους με χαμηλούς βαθμούς. Η δυσλεξία πλήττει ιδιαίτερα και την αυτοεκτίμηση, γιατί συναισθάνονται άμεσα τη δυσκολία να ανταποκριθούν ικανοποιητικά, όπως οι συνομήλικοί τους, στις απαιτήσεις του όποιου προγράμματος σπουδών. Έτσι, πολλές φορές, ένας φοιτητής / μια φοιτήτρια  με δυσλεξία:

• Νιώθει απογοήτευση λόγω της αναγνωστικής του υστέρησης.
• Φοβάται ότι οι άλλοι των θεωρούν αργό κατά τις δραστηριότητές του.
• Αποφεύγει τις δραστηριότητες που σχετίζονται με την αποτύπωση σημειώσεων.
• Νιώθει άσχημα για τις γραπτές και ορθογραφικές του επιδόσεις.
• Νιώθει αμήχανα και αποφεύγει να πάρει τον λόγο στο μάθημα δεδομένου ότι όλα τα βλέμματα θα στραφούν επάνω του.
• Νιώθει επανειλημμένα αποτυχία και πιστεύει πως μπορεί να ακολούθησε λάθος σταδιοδρομία.

Συμβουλές για τους ίδιους τους φοιτητές

Τα μαθήματα και οι εξετάσεις θα πρέπει να προσαρμόζονται ανάλογα με τις ιδιαίτερες ατομικές ανάγκες του κάθε φοιτητή και τις μαθησιακές δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Γι’ αυτό καλό θα ήταν:

• Να εκμεταλλεύεσαι τυχόν οπτικοακουστικό εκπαιδευτικό υλικό, τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ ή βίντεο που αφορούν τη θεματική του μαθήματος. 
• Να ζητάς περισσότερο χρόνο ώστε να σκεφτείς και να εκφράσεις την άποψή σου.
• Την ώρα των εξετάσεων ζήτησε να σου διαβάσουν τα θέματα σε περίπτωση που δυσκολεύεσαι στην ανάγνωση.
• Εάν είναι δυνατόν, ζήτησε να εξεταστείς προφορικά.
• Εξέτασε το ενδεχόμενο να χρησιμοποιείς διαφορετικά χρώματα για διαφορετικές θεματικές ενότητες. Τα διαφορετικά χρώματα δημιουργούν και διαφορετικά ερεθίσματα στο μάτι και αυτό θα σε βοηθήσει να ξεχωρίσεις τα σημεία που χρειάζεται.
• Μπορείς να ζητήσεις να χρησιμοποιείς laptop στην τάξη. Τα άτομα με δυσλεξία δυσκολεύονται να γράφουν με το χέρι για πολλή ώρα. Το να κρατούν σημειώσεις μπορεί να είναι πολύ κουραστικό και αγχωτικό
• Προσπάθησε να χρησιμοποιείς τις δικές σου σημειώσεις και/ ή να ετοιμάζεις λίστες με αυτά που πρέπει να κάνεις. Αυτό μπορεί να σε βοηθήσει να οργανώσεις τις δραστηριότητές σου και να βάλεις σε σειρά προτεραιότητας τις εργασίες σου.

Ο ρόλος της Δομής Συμβουλευτικής & Προσβασιμότητας

Η Δομή Συμβουλευτικής & Προσβασιμότητας (Δο.Συ.Π.) του Δ.Π.Θ. άρχισε να λειτουργεί το 2018. Σκοπός της είναι «να συμβάλλει στην προαγωγή της εποικοδομητικής μάθησης, της ακαδημαϊκής επιτυχίας και της κοινωνικοποίησης» των φοιτητών.

Το Τμήμα Προσβασιμότητας της Δο.Συ.Π. παρέχει:

• Την δυνατότητας μετατροπής συγγραμμάτων σε προσβάσιμη μορφή (λογισμικό μετατροπής κειμένου σε αρχείο ήχου)
• Την προσαρμογή του περιβάλλοντος εκπαίδευσης με αξιοποίηση υποστηρικτικών τεχνολογιών Πληροφορικής
• Την δημιουργία προσβάσιμων σταθμών εργασίας βιβλιοθηκών και διαδικτύου

     Επιπλέον:

• Ομάδες μελέτης που διοργανώνονται από την Ομάδα Εθελοντισμού
• Ψυχοκοινωνική υποστήριξη που παρέχεται από το Τμήμα Συμβουλευτικής

Επιλογικά, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οποιαδήποτε μαθησιακή δυσκολία εκτός από την εκπαιδευτική διαδικασία, επιδρά και στην ψυχολογία του ατόμου. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που αισθάνονται μειονεκτικά επειδή αντιμετωπίζουν δυσκολία στη γραφή, την ανάγνωση ή τη συγκέντρωση. Παρόλα αυτά,  δεν πρέπει να αποτελεί εμπόδιο για την πρόσβαση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση σε μια εποχή που τα Πανεπιστήμια ανοίγουν τις πόρτες τους σε όλο και μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών. Τόσο τα Πανεπιστήμια όσο και η κοινωνία έχουν να ωφεληθούν από άτομα που, εκτός από αδυναμίες, έχουν και ιδιαίτερες ικανότητες.

Επικοινωνία

Τηλεφωνικό Κέντρο

(εξυπηρετεί τους φοιτητές και των τεσσάρων πόλεων όπου εδρεύει το Δ.Π.Θ.):

25310-39050 & 25310-39163

E–mail: dosyp@duth.gr